کول چپ تابلوی زیبایی از کنده کاری های خلقت روی صخره هاست . آبشاری قشنگ در دل این حوزه به نام آبشار کول چپ هم بر زیبایی حوزه افزوده است . در پای این آبشار یکی زیستگاه های سمندر لرستانی است که در خطر انقراض نسل جای‌دارد .
این ناحیه به نظر تاریخی هم لبریز اهمیت است . در حوالی این ناحیه نماد هایی از غار نشینی به چشم میخورد . سازه ها و آسیاب هایی تاریخی این ناحیه حاکی از آن است که تعداد متعددی از مردمان در زمان مورخ در آن زیسته اند .
از زیبایی های دیگر کول چپ , گلشن های دیده نواز و پربار انار و انگور است که خنکای خویش را بر رمز مسافران و گردشگران گسترده اند .
کمتر از صد کیلومتری آزاد رویه خرم آباد – پل زال نرسیده به تونل دره کی تنگه ای خوشگل با آبشارهای کوتاه و بلند موجود است به اسم ( کول چپ ( .
کول چپ همینطور روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان پلدختر در استان لرستان است . این قریه در دهستان جلوگیر جای دارد و زیباییهای بی شماری این ناحیه را اشراف نموده است . دره کول چپ با صخره های قشنگ و بی سابقه و آبشار کول چپ در کنار غارهای تاریخی از کشش های این حوزه میباشند .
کول ( kuL ) در گویش لری , در معنای “ پشت ” است , البته مضمون دیگری هم دارااست و به دره ای عمیق و کوهستانی گفته می شود که اطراف آن را دیوارهای سنگی و صخره ای تسلط نموده است . بدین ترتیب بعضا معتقد میباشند “ کول چپ ” دره ای عمیق و کوهستانی است که بعلت ریزش کوه , چپ کرده و به وجود آمده است . با اعتنا به این‌که ” ناحیه زاگرس ” در اثر چین خوردگی و فرسایش به وجود آمده , این تعریف از کول چپ , به حقیقت نزدیک خیس است .
وجود آبشارهای فصلی کوچک و بزرگ از جذاب های دره کول چپ است که بصورت پله پله به تحت می لغزند و حوضچه های متفاوتی را به‌وجود می‌آورند . آبشار کول چپ از بالای یک تخته سنگ بزرگ به تحت می ریزد . شفافی آب این آبشار , تداعی کننده بلور است و زیبایی آبشار با حوضچه هایش یک‌سری برابر میشود . ریزش قطرات آب در دل کوه سبب ساخت اشکالی خوشگل در دل سنگها شده که شایان توجه است . آبشار در طول ۹۲۳ متری از مرحله دریا واقع شده‌است .
دره و آبشار کول چپ یک کدام از زیستگاه های سمندر لرستانی ( مشهور به سمندر خالدار امپراطور ) است . این سمندر که نوع ای دوچندان نادر است ۱۴سانتیمتر ارتفاع دارااست و پوست آن در نصیب پشت , قهوه ای رنگ , با خال ها و نوارهای زرد رنگ یا این که نارنجی رنگ زیبایی است . این جور نادر سمندر , صرفا در بخش ها جنوبی استان لرستان یافت می شود .
تصاویری از ” آستالکتیت ها و آستالاگمیت ها ” از سایر شگفتی های دره کول چپ است که هر تماشاچی ای را مسحور می نماید . آبی‌رنگ که قطره قطره از صخره های آهکی و گچی می چکد , بعداز تبخیر شدن , رسوبات آهکی برجای میگذارد و با گذشت زمان این رسوبات بصورت قندیل ازسقف معلق میشوند که به آن ” آستالاکتیت ” میگویند . همینطور بعضی مواقع این رسوبات آهکی که بر کف غار می چکد بصورت میله ها و استوانه های مخروطی درکف غار صورت میگیرند که به آن “ آستالاگمیت “ میگویند . گهگاه این قندیل ها و استوانه ها پس از گذشت سالیان متمادی , به قدری بلند میشوند که بهم وصل میشوند .
وجود اثرها تاریخی نظیر آسیاب های آبی‌رنگ در دره کول چپ , حکایت از معاش ساکنان کهن ( احتمال دارد معاش غار نشینی ) در‌این دره دارااست .
دره کول چپ امروزه به خاطر وجود آزاد منش خرم آباد – پل زال و دسترسی سهل وآسان به آن در حین سال , بخصوص در اسفند ماه و بهار مورد دقت و استعمال دوستداران فضای سبز واقع میشود .
این دره قادر است یک کدام از ” گرند کانیون ” های کشور‌ایران ( ژرف دره ) معرفی گردد و حیطه قابل قبولی برای صنعت ” ژئوتوریسم ” و زمین توریسم باشد .
شرایط مکانی
کول چپ در استان لرستان واقع است . این دره و آبشار فصلی آن در ۷۵ کیلومتری محور خرم آباد به اندیمشک در مسیر بزرگراه نو ( پل زال ) جای‌دارد .
